Testamentum Sancti Martini

Cartulário:

Nº Documento: 
0028
Fólio: 
15r-15v
Data do documento
Ano: 
1080
Mês: 
4
Dia: 
25
Documento original
Original: 
Não

Outorgante:

Sub trino et perpetim manentis nomine uno Patris et Filii et Spiritus Sancti. In Era M.a C.a II.a intrauit rex domnus Fredenandus, cui sit beata requies, in ciuitatem Colimbriam, custodiat illam Deus, et prehendiuit eam de tribubus hismahelitarum(a) et tornauit eam ad gentem christianorum cum adiutorio Omnipotentis Dei. Deinde in diebus illis erexit ipse honorificus rex predictus principem ibi magnum ducem et consulem fidelem domnum Sisenandum, quem Dominus undique exaltet super ipsam ciuitatem ut eam populasset et deffendisset de gente paganorum ubi sub Dei adiutorio saluasset gentem christianorum, et Deo annuente fecit. Ipso uero ibi morante precepit illi dare suis hominibus uillas ad hereditandum et domos ad edificandum et uineas ad plantandum et fuissent illis hereditates et filiis suis et uxoribus et nepotibus super illius auctoritatem et filiis et neptis. Deinceps ego Sisenandus sub gratia Dei consul illius precepta obseruanda omnia adimpleui exinde accessit ad me abbas domnus Petrus de terra paganorum et dimisit eos et elegit terram(b) christianorum et ego eum elegi et cum magno honore secundum meam possibilitatem recepi, postea peciit a me unam hereditatem nomine Sancti Episcopi Martini et confessoris Christi ut eam populasset et hedificasset et exaltasset pro sua et pro mea anima. Et ego illi eam cum gaudio dedi ut edificet et plantet et de die in diem perseueret et ob hoc eligendum transmisi ibi aluazir domnum Menendum et domnum Bellitum et Cidi Fredaliz meos fideles maiores ut terminassent suos terminos de illa ecclesia et terminauerunt suos(c) terminos de illa uia forcata quomodo uadit ad illas lacunas de Assugeira et inde per illam uallem pro ad uillam de Froila Tosariz usque ad illas Assamassas, inde usque ad aliam Assamassam que discurrit ad illum uallem de Abziruel ubi est aqua que discurrit usque in flumen Mondeci. Et hoc terminauerunt et ego concessi et super omnia propter Dei amorem hanc cartam tibi facere iussi ut omnes predictas(d) habeas et possideas et secundum tuam uoluntatem inde facias et ubi uolueris dare uel adtestari(e) uel alicui erogare facias et edificare non desinas. Et si aliquis homo hec facta uel dicta que fecimus inrumpere uoluerit quantum inde usurpauerit tantum per se ueritatem iudicii in duplo componat tibi et desuper sit excommunicatus et a Christi consortio uel ecclesie filiorum separatus et cum Iuda traditore habeat portionem et hoc nostrum dictum uel factum plenam habeat firmitatem. Facta carta firmitatis die septimo Kalendas Magii Era(f) M. C. X. VIII.a. Ego tibi eam libenti animo cum propria manu mea roboraui. Ego Sesnandus gratia Dei consul Colimbriensis manu mea scribsi et roboraui †. Martinus notuit.
Aluazir domnus Menendus confirmat, — aluazir domnus Martinus confirmat(g), — Iohannes Dominguiz confirmat, — domnus Bellitus confirmat similiter, — Cidi Fredaliz conf., — Zoleiman Afflah conf., — Martinus Aben Atomade conf., — Maruan Menendiz conf., — Lupus frater episcopi domni Paterni(h) conf., — Daniel Rodriguiz testis, — Tructesindo Abgomariz ts., — Zuleiman Gudiniz ts.

Aparato: 

(a) A expressão de tribubus hismahelitarum designa os sarracenos, com o mesmo sentido de de terra paganorum, que também figura no L. P. — (b) A palavra encontra-se adicionada na entrelinha. — (c) O último s encontra-se adicionado na entrelinha. — (d) O s encontra-se adicionado na entrelinha. — (e) Palavra emendada de ad testare com o segundo e sopontado. — (f) Testamenti, ao cimo da coluna. — (g) Este é o mais antigo documento em que figura Martim Moniz como alvazil de Coimbra. O último é de 22 de Abril de 1093 (documento 15). — (h) É o primeiro documento em que aparece D. Paterno como bispo de Coimbra.

Bibliografia: 

Manuel Augusto Rodrigues, Livro Preto: Cartulário da Sé de Coimbra. Edição crítica. Texto integral, Arquivo da Universidade de Coimbra, Coimbra, 1999.